Recepta na super grona
Pod osłonami warto uprawiać odmiany o dużych i atrakcyjnych owocach. Zbiór winogron jest tu wcześniejszy o 4-6 tygodni, a sadząc odmianę wczesną, owoców możemy spodziewać się nawet już w lipcu.
Przyśpieszenie zbioru owoców pod osłonami spowodowane jest lepszymi warunkami cieplnymi oraz wcześniejszym rozpoczęciem wegetacji wiosną. Również w zimie pod osłonami jest kilka stopni cieplej, dlatego krzewy nie muszą być okrywane tak starannie, jak w ogrodzie.
Gleba
Uprawa pod osłonami wymaga głęboko przepuszczalnych, gliniasto-piaszczystych gleb o wysokiej zawartości próchnicy, o odczynie pH 6,5-7,2. Jeżeli gleba w szklarni nie była dawno nawożona, trzeba zastosować dobrze przefermentowany obornik (6-8 kg/m²) lub kompost (10-12 kg/m²). Po równomiernym rozsypaniu, nawóz głęboko przekopujemy.Sadzenie
Miejsce sadzenia i rozstaw krzewów zależą od ich poźniejszego formowania. Gdy planujemy zastosować formę bezpienną lub jednoramienny sznur Guyota, to krzewy sadzimy co 0,8 m, w rzędach oddalonych o 1,2 m. Przy uprawie w formie sznura pionowego, prowadzonego przy ścianach bocznych, krzewy sadzimy nie bliżej niż 0,5 m od ściany, w odstępach co 1 m. Jeżeli winorośl będzie zajmować tylko część powierzchni użytkowej szklarni, krzewy należy posadzić po północnej stronie, aby nie zacieniały innych upraw.Pielęgnacja młodych krzewów
Po zastosowaniu obornika nie ma potrzeby dokarmiania młodych krzewów w pierwszych latach. Można jedynie w pierwszym roku zasilić krzewy niewielką ilością azotu w dawce 2-3 dag saletry amonowej na początku wegetacji. Nawóz rozsiewamy wokół krzewów i mieszamy z glebą. W drugim roku stosujemy dwukrotne nawożenie azotem - 2-3 dag saletry amonowej pod każdy krzew. Azot można zastosować też w formie płynnej podlewając rośliny rozcieńczoną gnojówką lub roztworem saletry wapniowej. Odmiany zalecane pod osłony są z reguły bardziej wrażliwe, dlatego też często wymagają zabiegów ochrony przeciw chorobom grzybowym.Jak dbać
Krzewy winorośli lubią częste spulchnianie gleby. Przy tej okazji można stosować zasilanie nawozami organicznymi lub mineralnymi. Obornik dobrej jakości, stosujemy jesienią lub bardzo wczesną wiosną (5-6 kg/m²), raz na 2 lata. W drugim roku po oborniku należy zasilić krzewy rozcieńczoną gnojówką lub posypowo niewielką ilością nawozu azotowego (2-3 dag saletry amonowej pod każdy krzew). Przenawożenie azotem bardziej szkodzi niż niedobór składnika. Krzewy przenawożone rosną silnie, łatwo się zagęszczają, są bardziej podatne na choroby grzybowe i gorzej zawiązują owoce. W okresie, gdy jagody osiągną naturalną wielkość, powinno się stosować nawożenie potasem, co wpływa korzystnie na dojrzewanie owoców i drewnienie łozy.Koniecznym zabiegiem jest nawadnianie. Częstotliwość i ilość dostarczanej krzewom wody zależy od temperatury w szklarni, intensywności wietrzenia oraz fazy rozwojowej krzewów. Więcej wilgoci potrzebują krzewy wczesną wiosną, podczas pękania pąków, oraz w fazie intensywnego wzrostu latorośli i jagód. Gdy jagody osiągną naturalną wielkość, zapotrzebowanie na wodę maleje - podlewanie należy ograniczyć. Lepiej podlewać rzadziej, np. raz w tygodniu, a w większych dawkach, tj. 30-50 l/m². Jeżeli gleba jest bardzo lekka i przepuszczalna, można podlewać dwa razy w tygodniu. Po nawodnieniu przez kilka godzin wietrzymy szklarnię. Jest to niezwykle ważne dla zdrowotności krzewów, bo podwyższona wilgotność sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.
Zdrowotność krzewów w znacznym stopniu zależy od stosowanej agrotechniki. Naturalne sposoby ochrony przed chorobami to: racjonalne cięcie i niezagęszczanie krzewów, obniżanie wilgotności powietrza (wietrzenie), ostrożne nawożenie azotem, nieprzeciążanie krzewów owocowaniem. Jesienią, opadłe liście powinny być wygrabione i usunięte.
Szkło lub folia nie zabezpieczają wystarczająco krzewów przed mrozami. Temperatura poniżej -20°C może być dla nich szkodliwa. Dlatego warto krzewy okrywać przed zimą matami ze słomy. Pamiętajmy, że do uprawy pod osłonami są polecane mniej odporne na mróz odmiany wielkoowocowe.
Cięcie i formowanie
Pod osłonami młode krzewy rosną silniej, wcześniej wchodzą w owocowanie, zazwyczaj już w 2. roku, a planowaną formę przestrzenną osiągają o rok wcześniej niż te uprawiane na zewnątrz.FORMA GUYOTA
Sposób wyprowadzania formy Guyota - krzew przed i po cięciu: w drugim roku (a,b); w trzecim roku (c,d) po posadzeniu |
Forma bezpienna |
FORMA BEZPIENNA
Uprawiając krzewy w krótko ciętej formie bezpiennej należy zwrócić uwagę, aby pozostawione po cięciu czopki byty równomiernie rozmieszczone na powierzchni "głowy". Formę trzeba odmładzać na bieżąco, podczas każdego cięcia, usuwając w pierwszej kolejności wydłużone czopki i zastępując je pędami rocznymi wyrastającymi bezpośrednio z powierzchni "głowy". Wadami formy bezpiennej jest przede wszystkim zbytnie zagęszczenie latorośli i owoców, gorsza przewiewność krzewów sprzyjająca chorobom grzybowym. Również stosowanie krótkiego cięcia może obniżać plenność niektórych odmian. Rusztowaniem dla formy bezpiennej są pojedyncze paliki o wysokości części nadziemnej 1,5-1,8 m.SZNUR PIONOWY
Godnym polecenia sposobem formowania winorośli jest sznur pionowy, prowadzony przy obu lub tylko jednej ścianie bocznej, do wysokości szczytu obiektu.Sznur pionowy w szklarni |
Cięcie letnie
Bardzo ważne w uprawie pod osłonami jest cięcie letnie. Pędy przedwczesne (pasierby) wyłamuje się, gdy mają długość 5-7 cm. Dla poprawy warunków asymilacji można pozostawić niewielką liczbę pasierbów w górnej części owocujących pędów, skracając je nad 3-4 liściem. Na krzewach powinny się znajdować tylko pędy owocujące i zastępcze, czyli te, które będą potrzebne w następnym roku uprawy. Wszystkie pozostałe pędy powinny być usunięte w początkowej fazie wzrostu. Nadmierne zagęszczenie latorośli niekorzystnie wpływa na dojrzewanie i wybawienie owoców oraz zdrowotność roślin.Gdy jagody osiągną naturalną wielkość, należy rozpocząć ogławianie latorośli. Przycięcie wierzchołków pędów sprzyja lepszemu dojrzewaniu owoców i drewnieniu łozy. U odmian o dużych liściach pozostawia się 8, a u odmian o mniejszych liściach - 10 liści nad gronem. Dla poprawienia wybarwienia owców można również w okresie dojrzewania usunąć niewielką liczbę liści w okolicach gron. Obrywa się liście dolne, starsze, mniej aktywne w asymilacji. Usunięcie zbyt wielu liści wpływa niekorzystnie na dojrzewanie owoców. W celu poprawy efektywności kwitnienia należy zastosować uszczykiwanie wierzchołków latorośli przed rozpoczęciem fazy kwitnienia. Zabieg ten jest szczególnie pożądany w przypadku odmian o bardzo silnym wzroście i ze skłonnością do zrzucania zawiązków jagód.