Deserowe odmiany winorośli
Okazałe winogrona są nie tylko ozdobą działki i stołu, są przede wszystkim wartościowym dopełnieniem naszego codziennego pożywienia
O właściwościach dietetycznych winogron decyduje zawartość wielu składników odżywczych, takich jak cukry proste, kwasy organiczne, pektyny, związki mineralne, witaminy oraz bardzo korzystne dla zdrowia człowieka przeciwutleniacze.
Spośród wielu znanych w Polsce odmian deserowych, do uprawy na działkach można polecić:
Agat Doński - owoce tej rosyjskiej odmiany dojrzewają w pierwszej połowie września. Są granatowe, duże, atrakcyjne z wyglądu. Miąższ zwarty, chrupiący, bez wyraźnego smaku i aromatu, średnio smaczny. Krzewy plonują obficie i są odporne na niskie temperatury w zimie. Ze względu na wczesne rozpoczynanie wegetacji, młode latorośle są często uszkadzane przez przymrozki wiosenne.
Alden - ciemnoowocowa odmiana amerykańska o późniejszej porze dojrzewania owoców (październik). Grona są średniej wielkości, jagody duże, kulisto-elipsoidalne. Ze względu na silny wzrost krzewy wymagają form nieco wyższych i bardziej przestrzennych. Plenność krzewów jest wysoka. Krzewy tej odmiany wytrzymują mrozy do -25°C, na choroby są średnio odporne.
Arkadia - wielkoowocowa, wczesna odmiana ukraińska. Grona i jagody są duże, o oryginalnym jajowatym kształcie, jasnożółte. Miąższ zwarty, mięsisty, bardzo smaczny. Plenność krzewów bardzo wysoka. Na każdej z latorośli należy pozostawić tylko jedno grono. Krzewy powinny zimować pod przykryciem i wymagają podstawowej ochrony chemicznej. Bardzo dobra odmiana do uprawy w szklarniach i tunelach foliowych.
Einset Seedless - beznasienna odmiana amerykańska o różowych owocach średniej wielkości. Miąższ owoców jest soczysty, bardzo słodki, smaczny, o posmaku truskawkowo-malinowym. Pora dojrzewania wczesna. Odmiana dość podatna na mączniaka rzekomego, odporna na przemarzanie. Plenność krzewów średnia.
Kristály - odmiana hodowli węgierskiej. Owoce dojrzewają bardzo wcześnie, często już w sierpniu. Grona i jagody średniej wielkości, kuliste, jasnożółte. Miąższ zwarty, słodki, smaczny. Odmiana o wysokiej odporności na mrozy, ale wcześnie rozpoczyna wegetację i jest często uszkadzana przez przymrozki wiosenne. Jest także silnie atakowana przez przędziorki.
Muskat Bleu - odmiana szwajcarska, średnio odporna na mróz i choroby grzybowe. Grona i jagody średniej wielkości, elipsoidalne, granatowe. Miąższ średnio zwarty, o przyjemnym posmaku muszkatowym, bardzo smaczny.
Nero - odmiana węgierska o bardzo wczesnej porze dojrzewania owoców. Jagody średniej wielkości, kulisto-elipsoidalne, granatowe. Miąższ delikatny, słodki, bardzo smaczny. Wytrzymałość na mróz oraz odporność na choroby niezbyt wysoka.
Palatina - odmiana węgierska, bardziej znana w Polsce pod nazwą Prim. Owoce dojrzewają wcześnie,krzewy plonują obficie. Jagody są średniej wielkości do dużych, kulisto-elipsoidalne, bursztynowożółte. Miąższ kruchy, bardzo smaczny, o wyraźnym muszkatowym posmaku. Odmiana średnio wrażliwa na choroby grzybowe i przemarzanie.
Perła Zali - stara odmiana węgierska o wczesnej porze dojrzewania owoców (połowa września). Grona średniej wielkości do dużych, stożkowate, luźne. Jagody średniej wielkości, kulisto-elipsoidalne, żółtozielone. Odmiana bardzo często źle zawiązuje owoce, dlatego grona mają dużo jagód zdrobniałych. Miąższ jest średnio zwarty, smaczny, ze słabym muszkatowym posmakiem. Odporność na mróz i choroby grzybowe średnio wysoka.
Regina - odmiana bułgarska, średnio wczesna. Owoce średniej wielkości do dużych, żółtawe, smaczne. Wytrzymałość na mróz oraz odporność na choroby grzybowe średnia.
Schuyler - znana w Polsce odmiana pochodzenia amerykańskiego. Owoce dojrzewają wcześnie, często już na przełomie sierpnia i września. Grona średniej wielkości, rozgałęzione, stożkowato-cylindryczne, średnio zwarte. Jagody średniej wielkości, kuliste, granatowe. Miąższ soczysty, słodki, smaczny, skórka oddzielająca się od miąższu, kwaskowata. Krzewy są dość wytrzymałe na mróz, ale podatne na mączniaka rzekomego. Plenność krzewów wysoka.
Swenson Red - średnio wczesna odmiana amerykańska o purpurowych owocach. Wzrost krzewów silny, wymaga więc wysokich i przestrzennych form. Odmiana średnio odporna na mączniaka rzekomego. Wadą odmiany jest złe zawiązywanie owoców, co powoduje, że grona są często nierównomiernie wypełnione (przestrzelone). Można tego uniknąć uprawiając krzewy w wysokich formach, na żyznych glebach nawożonych organicznie. Dodatkowo należy bezpośrednio przed kwitnieniem przyciąć wierzchołki latorośli, co poprawia odżywianie kwiatostanów i zawiązki nie osypują się. Krzewy wytrzymują mrozy do -30°C.
V 64035 - selekcja kanadyjska o późniejszej porze dojrzewania owoców. Grona i jagody duże, jasnozielone. Plenność krzewów bardzo wysoka. Dość odporna na przemarzanie i choroby grzybowe.
V 68021 - selekcja kanadyjska o wczesnej porze dojrzewania owoców. Wzrost krzewów silny, plenność wysoka. Grona duże i luźne. Jagody duże, kulisto-elipsoidalne, jasnoróżowe, słodkie, smaczne. Mrozowytrzymałość krzewów do -25°C. Dość podatna na mączniaka rzekomego, na pozostałe choroby wystarczająco odporna.
Wostorg - wcześnie dojrzewająca odmiana rosyjska. Grona średniej wielkości do dużych, stożkowate, luźne. Jagody duże, kulisto-elipsoidalne, jasnożółte z ciemniejszym rumieńcem. Miąższ średnio zwarty, bardzo smaczny, z delikatnym muszkatowym posmakiem. Krzewy wytrzymują mrozy ok. -24°C. Odporność na choroby podwyższona. Odmiana jest silnie atakowana przez przędziorki.
Zasady uprawy Pomimo swych wartości konsumpcyjnych deserowe odmiany, zwłaszcza te wielkoowocowe, są trudniejsze w uprawie niż odmiany winiarskie. Większość odmian deserowych wymaga w większości rejonów Polski okrywania na zimę. Także ich odporność na choroby nie jest zbyt wysoka. Chcąc więc osiągać w uprawie dobre wyniki, należy wszystkie zabiegi agrotechniczne wykonywać starannie i terminowo. Najważniejsze zasady są następujące: • krzewy należy uprawiać w miejscach najbardziej nasłonecznionych, osłoniętych, ciepłych, na przykład pod południową ścianą budynku, • należy kupować sadzonki z długim trzonem korzeniowym i sadzić głęboko, co chroni system korzeniowy przed przemarznięciem i gwarantuje długowieczność krzewów, • stosować formy zapewniające dobre przewietrzanie krzewów, np. formę Guyota, • nie przeciążać krzewów owocowaniem (nisko formowany krzew nie powinien rodzić więcej niż 3 kg owoców), • wszystkie zbędne latorośle na krzewie należy usuwać, • krzewy powinny być umiarkowanie nawożone azotem i tylko w pierwszej połowie wegetacji, • dobre zaopatrzenie krzewów w potas sprzyja lepszemu drewnieniu pędów i podnosi mrozowytrzymałość krzewów, • przyziemna część pnia, tzw. węzeł krzewienia, powinna być bezwzględnie okryta na zimę kopczykiem ziemi, • najbardziej podatne na przemarzanie odmiany, szczególnie w chłodniejszych rejonach Polski, powinny zimować pod przykryciem (w cieplejszych rejonach można stosować okrywanie łozy mrozowej), • w chłodnych rejonach Polski należy uprawiać odmiany deserowe pod osłonami. |
Roman Myśliwiec
Działkowiec 9/09
Działkowiec 9/09